Wat is Diabetes?

De officiële naam voor diabetes is 'diabetes mellitus', in de volksmond ook wel 'suikerziekte' genoemd.  Diabetes is een chronische stofwisselingsziekte die wordt gekenmerkt door onvoldoende of geen productie van insuline, waardoor het lichaam de bloedsuikerwaarden niet meer zelf in evenwicht kan houden.

Insuline is een hormoon dat wordt gemaakt in de alvleesklier (pancreas), dat ervoor zorgt dat de weefselcellen de glucose uit het bloed kunnen opnemen. Glucose is de energiebron van het menselijk lichaam.

Als insuline zijn werk niet kan doen, loopt de bloedsuiker veel te hoog op (hyperglykemie; hypo). Deze hyperglykemie veroorzaakt klachten als veel plassen, veel dorst en moeheid.

Op lange termijn kan diabetes leiden tot ernstige complicaties, zoals hart- en vaatziekten en beschadigingen aan de zenuwen, ogen en nieren.

Hoe vaak komt diabetes voor?

De cijfers over diabetes in Nederland nemen alarmerende vormen aan: totaal hebben circa 1,2 miljoen mensen diabetes! Hiervan hebben circa 1.100.000 mensen diabetes type 2 ook wel ‘ouderdomssuiker’ genoemd, en circa 100.000 mensen diabetes type 1. Meer dan 300.000 mensen hiervan weten (nog) niet dat ze diabetes hebben. Jaarlijks neemt het aantal mensen met diabetes toe met circa 51.000 mensen. In 2040 zullen in Nederland naar schatting 1,5 miljoen mensen gediagnosticeerde diabetes type 1 of type 2 hebben.

Soorten diabetes

Er zijn verschillende soorten diabetes die ieder een eigen behandeling hebben. De belangrijkste soorten zijn diabetes type 1 en diabetes type 2. Daarnaast is er zwangerschapsdiabetes, een tijdelijke soort diabetes, die meteen over gaat na de bevalling.

Bij type 1 is sprake van een absoluut tekort aan insuline. Door dit gebrek aan insuline kunnen de cellen onvoldoende glucose (meer) opnemen waardoor te veel glucose in het bloed komt. Omdat het lichaam zelf (vrijwel) geen insuline meer kan aanmaken, bestaat de behandeling uit het injecteren van insuline.

Bij type 2 neemt de productie van insuline af en wordt het lichaam minder gevoelig voor insuline. Een belangrijke factor bij het ontstaan van diabetes type 2 is overgewicht. De behandeling van type 2 is enerzijds een gezonde leefstijl: vaak afvallen en meer bewegen. Daarnaast krijgen type 2 patiënten vaak medicijnen (tabletten) voorgeschreven. Sommige tabletten zorgen ervoor dat uw cellen gevoeliger worden voor insuline. Daarnaast zijn er tabletten die ervoor zorgen dat de alvleesklier meer insuline afgeeft en tabletten die de opname van koolhydraten vanuit de darmen vertragen.

Diabetes complicaties

Diabetes kan leiden tot verschillende vervelende complicaties op de lange termijn. Het bereiken van een zo goed en stabiel mogelijke bloedglucosewaarden kan de kans op complicaties verminderen.

De complicaties als gevolg van diabetes zijn afwijkingen aan:

• ogen (retinopathie)
• hart- en bloedvaten (hoge bloeddruk, hartinfarct, beroerte)
• nieren (nefropathie)
• zenuwen (neuropathie)
• voeten (diabetische voet)
• maagklachten
• erectiestoornissen

Vanwege de kans op diabetes complicaties is regelmatige zelfcontrole van de diabetes noodzakelijk.

Wat zijn goede bloedglucosewaarden?

Iedereen met diabetes kan zijn eigen bloedsuiker eenvoudig en veilig testen om zo zijn bloedglucose onder controle te krijgen. Zelftesten kan eenvoudig met behulp van een bloedglucose meetsysteem.

De hoeveelheid glucose in het bloed wordt gemeten in millimol per liter (mmol/l). De bloedglucosewaarden kunnen ’s ochtend worden gemeten als u nog niets heeft gegeten (dus op een nuchtere maag). Deze waarden heten ‘nuchtere’ waarden. Als er wordt gemeten als u heeft gegeten, heet dat een ‘niet nuchtere‘ waarde. De behandeling van diabetes is erop gericht zoveel mogelijk ‘normale’ bloedglucosewaarden te bereiken. Dat betekent dat de bloedglucosewaarden niet onder de 4 mmol/l en niet boven de 9 mmol/l komen. U kunt soms last krijgen van te hoge (hyper) of te lage (hypo) bloedglucosewaarden.

Wat betekent zelfmanagement van mijn diabetes?

Voor een goede behandeling van uw diabetes speelt u zelf een cruciale rol. Met regelmaat uw bloedglucosewaarden controleren, uw medicijnen op tijd nemen en/of insuline spuiten, dagelijks keuzes maken over uw voeding, en regelmatig bewegen zijn essentiële onderdelen van uw behandeling.

Dit zelfstandig en voortdurend controleren en bijstellen noemen we zelfmanagement. Het draagt er in belangrijke mate toe bij dat uw bloedglucose stabiel blijft en u zich beter voelt. En: met zelfmanagement van uw diabetes houdt u zélf voor een belangrijk deel de regie over uw diabetes.

Zelftesten kan eenvoudig met een bloedglucose meetsysteem en kan helpen om uw bloedglucose onder controle te krijgen. Daarnaast is een gezonde leefstijl van belang. Een verantwoord eetpatroon en voldoende lichaamsbeweging kunnen namelijk de kans op late complicaties verkleinen.